De wet Passend Werkaanbod, die in 2009 werd ingevoerd, blijkt niet erg effectief. Zo’n 5.000 mensen per jaar worden door het UWV geholpen door middel van het passend-werk-traject, maar in vergelijking met mensen die deze hulp niet ontvingen is het verschil gering.




Het beoogde doel, namelijk mensen stimuleren om actief op zoek te gaan naar een baan en ze daardoor sneller aan werk te helpen, werd dan ook niet behaald. Bijna zeventig procent van de werklozen die het traject tussen 2013 en 2016 ingingen vonden wel een baan, maar raakte die ook snel weer kwijt. Veel banen kwamen met namelijk een nul-urencontract of met een contract van enkele uren per week. Daardoor kwamen een hoop mensen al snel opnieuw in de WW terecht.


De experimentele wet verplicht iedereen die langer dan twaalf maanden werkloos is op iedere vacature te reageren die wordt aangedragen door het UWV. Daarbij hoeft het UWV vanaf de dertiende maand geen rekening meer te houden met de opleiding, achtergrond of het laatste inkomen. Ook tijdelijk werk of seizoenswerk moet worden geaccepteerd. Door al het werkaanbod te benutten, zouden werklozen niet onnodig lang aan de kant blijven staan, beargumenteerde minister Donner, toenmalig minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, destijds.


De wet stuitte op veel kritiek. Critici vreesde voor een ‘dwangarbeidswet’, waarbij de papieren van iemand die lang gestudeerd heeft zo in de prullenbak zouden worden gegooid. In theorie zou iemand met hbo-papieren kunnen eindigen als tomatenplukker. Daartoe kwam het in de praktijk echter niet: de banen die het UWV aanbood, waren redelijk vergelijkbaar met de banen die de groep werklozen kreeg die niet meedeelden in de experimentele regeling. Een ‘dwangarbeidswet’ is het dan niet geworden, maar een snellere uitstroom naar een baan ook niet, is de conclusie.