Meer dan de helft van alle arbeidsongeschiktheidsuitkeringen in Nederland gaat naar flexwerkers. Ook ongeschoolde mensen ontvangen relatief vaak een uitkering. Omdat het voor deze groepen niet aantrekkelijk is om weer aan het werk te gaan, blijft het aantal flexwerkers en ongeschoolden met een arbeidsongeschiktheidsuitkering naar verwachting hoog.



Dat blijkt uit een onderzoek naar arbeidsongeschiktheidsregelingen uitgevoerd door een beleidscommissie van topambtenaren van alle ministeries. Bijna driekwart van de mensen die zijn afgekeurd kan nog werken, maar wordt door het beleid ontmoedigd. Wie zich na een bepaalde periode in de Ziektewet weer beter meldt, ondervindt daarvan vaak financiële consequenties omdat het recht op arbeidskorting vervalt. Dat betekent dat iemand die weer start met werken een stuk meer inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen betaalt dan voorheen.

Met een uitkering van het UWV hebben flexwerkers en ongeschoolden bovendien wel financiële zekerheid. Daarnaast wordt er door het UWV weinig gedaan om flexwerkers die ziek werden weer aan het werk te krijgen.


Het aandeel van flexwerkers die arbeidsongeschikt is geworden, is relatief hoog. In Nederland zijn er ruim 7 miljoen mensen met een vaste baan tegenover 1,5 miljoen flexwerkers. Daarnaast heeft twee op de drie werknemers die volledig arbeidsongeschikt is verklaard geen opleiding afgerond, terwijl van de totale beroepsbevolking slechts een kwart geen opleiding heeft genoten.


Wie ziek wordt, maakt na twee jaar ziekte aanspraak op een arbeidsongeschiktheidsuitkering als hij voor ten minste 35 procent wordt afgekeurd. Om flexwerkers weer aan het werk te krijgen, is er volgens de commissie dan ook intensievere begeleiding nodig in de twee jaar voorafgaand aan de arbeidsongeschiktheidskeuring. Ook moet de stempel ‘volledig arbeidsongeschikt’ minder snel worden gegeven. Mensen die na ziekte een arbeidsongeschiktheidsuitkering ontvangen, kunnen ook worden verplicht om vaardigheden aan te leren, zoals Nederlandse taal en het werken met een computer, waardoor de kans op passend werk wordt vergroot.


Voor werknemers met een vast contract werkt het stelsel overigens wel goed, concludeert de commissie. Werknemers krijgen ten minste twee jaar loondoorbetaling en worden intensief begeleid om de kans op herintreding te vergroten. Omdat de verantwoordelijkheid bij werknemers met een vast contract ligt bij de werkgever, heeft het stelsel geleid tot een hogere arbeidsparticipatie.