Flexibel werken klinkt ideaal: je kunt werken vanuit huis, je bepaalt je eigen werktijden en je kunt op vakantie wanneer het jou uit komt. Toch kent de flexibilisering ook nadelen die we niet moeten onderschatten, zegt de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) in het rapport Voor de zekerheid. Flexwerk zorgt volgens de WRR voor het ontstaan van nieuwe, kwetsbare groepen.




Flexibel werk is onlosmakelijk verbonden met onzekerheid en onrust, omdat het werk en het inkomen onvoorspelbaar zijn. Zzp-ers en flexwerkers hebben hierdoor vaak moeite met het indelen van vrije tijd. Niet werken betekent immers ook geen inkomen. Die stress en het gebrek aan waardering kunnen op langere termijn leiden tot psychische problemen. Daarnaast is het kopen van een huis of het krijgen van kinderen voor flexwerkers een stuk minder vanzelfsprekend door het gebrek aan een vast inkomen of sociale zekerheid.


Ook voor de Nederlandse economie als geheel kan een overdaad aan flexibele werknemers nadelige gevolgen hebben, omdat er minder wordt geïnvesteerd in innovatie en scholing. Inmiddels werkt ongeveer één op de drie werkende Nederlanders op basis van een flexibel contract of als zzp-er. Dat was twintig jaar geleden slechts één op de vier. Nederland telt hiermee in vergelijking met andere Europese landen de meeste flexwerkers.


Volgens de WRR hoeft het grote aantal flexwerkers in ons land geen probleem te zijn. Wel moet er worden gezocht naar manieren om hen en onze economie te beschermen. Overheden en bedrijven kunnen de ‘mate en de vorm’ van flexibilisering bijvoorbeeld aanpassen. “De overheid kan daartoe wet- en regelgeving inzetten en als werkgever het goede voorbeeld geven”, schrijft de Raad in het rapport. Daarmee worden de verschillen tussen vaste en flexibele werknemers minder groot.


Ook sociale partners en burgers zelf kunnen een rol spelen bij het scheppen van een goed flexwerk-klimaat. Zo kunnen sociale partners cao’s moderniseren en flexwerk alleen toestaan wanneer het past bij de aard van het werk. Werkende burgers kunnen investeren in goede ontwikkeling en scholing, en consumenten moeten producten en diensten leren te waarderen op kwaliteit in plaats van op prijs.