Verslavingsarts

Een verslavingsarts of arts verslavingszorg is een medisch specialist op het gebied van de verslavingsgeneeskunde. Dit vakgebied omvat de preventie en behandeling van verslavingsziekten, de sociaal-medische diagnostiek en aandoeningen die het gevolg zijn van psychoactieve middelen. Tot de meest voorkomende problematiek behoren drugs-, drank-, seks- en gameverslavingen.

Verslavingsartsen beoordelen, onderzoeken en behandelen verslavingsproblemen, of meer specifiek: de somatische en psychische gevolgen van verslavende middelen. Patiënten die zij behandelen lijden bijvoorbeeld aan een alcohol-, drugs-, game- of seksverslaving. Verslavingsartsen zijn, doorgaans binnen een multidisciplinair team, verantwoordelijk voor het complete onderzoek en de gehele bedandeling van patiënten.

Tot hun werkzaamheden behoren over het algemeen de volgende zaken:

• Indicatie- en diagnosestelling bij patiënten
• Opstellen van behandelingsplan
• Uitvoeren van screenings op psychiatrische, psychosociale en verslavingsgerelateerde problematiek
• Begeleiden van patiënten bij de detoxificatie (ontgifting)
• Bieden van persoonlijke (emotionele) ondersteuning en begeleiding tijdens de behandeling
• Uitschrijven van medicatie
• Registreren van behandeling in het elektronisch patiëntendossier
• Deelnemen aan multidisciplinair overleg met andere medisch specialisten
• Adviseren en informeren van relaties van de patiënt
• Bijdragen aan het medicatie- en behandelingsbeleid binnen de instelling

De meeste verslavingsartsen werken voor een GGZ-instelling of een (al dan niet particuliere) kliniek voor verslavingszorg.  Ook in de algemene gezondheidszorg, de GGD, het gevangeniswezen en de maatschappelijke dienstverlening zijn verslavingsartsen actief. Verslavingsartsen hebben tijdens hun werk bijvoorbeeld te maken met psychiaters, psychologen, verpleegkundigen, maatschappelijk werkers en polikliniekassistenten. 

De Registratiecommissie Geneeskundig Specialisten (RGS) erkent de opleiding Master in Addiction Medicine (MIAM) als volwaardige opleiding tot verslavingsarts. De MIAM is een tweejarige postdoctorale opleiding, wat inhoudt dat studenten voor toelating een masterdiploma nodig hebben. In de meeste gevallen is dit een wo-master geneeskunde. De MIAM-opleiding is duaal opgezet: de verslavingsarts in opleiding werkt minimaal 24 uur per week.

Verslavingsartsen dienen ingeschreven te staan in het BIG-register (Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg). Daarnaast vragen veel werkgevers ook een inschrijving bij KNMG, de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst.