Orthopedagoog

Een orthopedagoog is een opvoedkundige die is gespecialiseerd in ontwikkelings-, opvoedings- en leerproblematiek. Vaak - maar niet altijd - werkt een orthopedagoog met kinderen. Ook volwassenen kunnen kampen met problemen en stoornissen op het gebied van ontwikkeling en gedrag.

De werkzaamheden van orthopedagogen vallen uiteen in drie categorieën:

• Diagnostisch onderzoek
  • Verrichten van diagnostisch onderzoek aan de hand van tests, gesprekken, observaties en vragenlijsten, gericht op persoonlijkheidsonderzoek (onder andere zelfbeeld en motivatie) en intelligentieonderzoek
  • Vastleggen van gegevens en onderzoeks- en testresultaten in dossiers
  • Bijdragen aan de indicatiestelling van cliënten
  • Aanvragen van externe indicatiestelling bij het CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg)
  • Verzoeken om externe diagnostiek van bijvoorbeeld (jeugd)psychiaters en school- of huisarts
  • Opstellen van verslagen omtrent de begeleiding
     
• Ondersteuning van betrokkenen
  • Verzorgen van informatievoorziening naar direct betrokkenen als ouders/verzorgers, eventuele andere familieleden, begeleiders en leerkrachten
  • Adviseren van begeleidingsteam en leerkrachten
  • Fungeren als aanspreekpunt met betrekking tot indirect betrokkenen (bijvoorbeeld medeleerlingen)
  • Onderhouden van intensieve contacten met de opvoeders
  • Onderhouden van contacten met onder andere de Raad voor de Kinderbescherming, Bureau Jeugdzorg en GGZ-instellingen
     
• Overleg en deskundigheidsbevordering
  • Deelnemen aan vergaderingen met overige deskundigen en begeleiders
  • Verlenen van advies over bijvoorbeeld didactische programma’s, lesmethoden en pedagogische technieken
  • Bijhouden van eigen ontwikkeling door middel van literatuurstudie en bijscholing
  • Eventueel begeleiden van stagiairs

Orthopedagogen zijn werkzaam bij onder andere scholen, GGZ-instellingen, gehandicaptenzorginstellingen, onderzoeksinstituten (al dan niet als onderdeel van een universiteit), de Raad voor de Kinderbescherming en Bureau Jeugdzorg. Ook zijn er orthopedagogen met een eigen praktijk.

Mensen met wie orthopedagogen tijdens hun werk te maken hebben zijn bijvoorbeeld psychologen, leraren, pedagogisch medewerkers, jongerenwerkers, zorgcoördinators, psychodiagnostisch medewerkers, psychiaters, en huisartsen.

De beroepsvereniging in de orthopedagogiek is de NVO (Nederlandse Vereniging van pedagogen en Onderwijskundigen). Deze vereniging registreert ook de gekwalificeerde orthopedagogen in Nederland. De registratie NVO Orthopedagoog-generalist is vergelijkbaar met de BIG-registratie die aan artsen en paramedici wordt toegekend.

Om orthopedagoog te kunnen worden, dien je de universitaire opleiding Pedagogische wetenschappen te volgen, aangevuld met de master Orthopedagogiek. Deze masteropleiding kan worden gevolgd aan verschillende universiteiten in Nederland en behandelt doorgaans de volgende basisonderwerpen:

• Behandeling en diagnostiek
• Leer- en ontwikkelingsstoornissen
• Ontwikkeling en interventie
• Klinische vaardigheden

Afhankelijk van de richting die je kiest, volg je aanvullende vakken over verschillende onderwerpen. Binnen de orthopedagogiek kun je je nog verder specialiseren richting bijvoorbeeld de jeugdzorg, het onderwijs of de gehandicaptenzorg.