Onderwijsassistent

Een onderwijsassistent (in het speciaal onderwijs vaak klassenassistent genoemd) is een werknemer in het primair, voortgezet of speciaal onderwijs die de leraar ondersteunt bij inhoudelijke, begeleidende, verzorgende en administratieve taken. Ook in het mbo en het volwassenenonderwijs zijn onderwijsassistenten te vinden. De precieze invulling van de werkzaamheden verschilt per geval en hangt samen met het schooltype en de eventuele specialisatie die de onderwijsassistent heeft. Deze functioneert in nauwe samenwerking met de leraar, die altijd verantwoordelijk blijft voor de volledige leeromgeving.

Een specifiek soort onderwijsassistent is de technisch onderwijsassistent (ook wel toa of amanuensis genoemd). Deze assisteert specifiek bij de bètavakken (met name natuurkunde, scheikunde en biologie) in onder meer het voorbereiden van experimenten en het onderhouden en opslaan van instrumenten, stoffen en materialen. Op deze pagina worden de specifieke taken die de toa heeft verder buiten beschouwing gelaten.

De volgende handelingen kunnen behoren tot het takenpakket van de onderwijsassistent:

• Bieden van extra oefening en uitleg aan leerlingen die hier behoefte aan hebben
• Begeleiden van een deel van de klas bij het zelfstandig werken
• Afnemen van toetsen en tests bij individuele leerlingen of groepen
• Opvangen van klassen bij afwezigheid van docenten
• Surveilleren tijdens pauzes, tentamens en examens
• Samenstellen, printen, kopiëren, nieten, klaarleggen en/of verspreiden van lesmateriaal (zoals toetsen, oefeningen en extra theorie)
• Verzorgen van de lesplanning (in nauw overleg met de docent)
• Bijhouden en verwerken van bijvoorbeeld cijferlijsten, verzuimoverzichten en huiswerklijsten
• Signaleren en verhelpen van leerproblemen bij leerlingen (in overleg met de leraar)
• Voorbereiden van het klaslokaal bij bijvoorbeeld toetsen, experimenten of groepsopdrachten (bijvoorbeeld: klaarleggen van toetspapier, verschuiven van tafels en stoelen, klaarzetten van specifieke materialen)
• Onderhouden en opruimen van het klaslokaal
• Begeleiden van leerlingen tijdens onder meer excursies, sportdagen, schoolreizen en de viering van feestdagen (en in het basisonderwijs: begeleiden naar gymzaal en (in geval van schoolzwemmen) naar het zwembad)
• (Bijdragen aan het) organiseren van excursies, schoolreizen en andere uitstapjes
• Eventueel fungeren als BHV’er (bedrijfshulpverlener) en begeleiden van collega’s bij oefeningen, bedrijfsongevallen en calamiteiten.

Onderwijsassisten kunnen werkzaam zijn bij middelbare scholen, basisscholen, instellingen voor volwassenenonderwijs en mbo-instellingen. Vaak hebben scholen voor speciaal onderwijs meer onderwijsassistenten in dienst dan reguliere scholen, aangezien het aantal leerlingen dat extra aandacht behoeft, hier groter is. Mensen met wie onderwijsassistenten te maken hebben, zijn bijvoorbeeld leraren, conciërges, administratief medewerkers, orthopedagogen, remedial teachers, roostermakers en zorgcoördinatoren (onderwijs).

De meest logische studiekeuze voor iemand die onderwijsassistent wil worden, is de mbo-opleiding Onderwijsassistent. Dit is een opleiding op niveau 3 of 4, die zowel is te volgen via de BOL- (beroepsondersteunende) als de BBL- (beroepsbegeleidende) leerweg. Eventueel kan de opleiding in deeltijd worden gevolgd.