Meteoroloog

Een meteoroloog of weerkundige is iemand die het weer (en meteorologische gegevens in het algemeen) bestudeert en vaak ook weersvoorspellingen doet. Meteorologen vervullen niet alleen een rol in het duiden en voorspellen van het weer en weersomstandigeden, maar ook in zaken als klimaatverandering, de ozonlaag en de stijgende zeespiegel.

Overigens is een meteoroloog niet hetzelfde als een weerman of weervrouw die op televisie of radio het weer presenteert. Weermannen en weervrouwen zijn over het algemeen wel meteorologen, maar de term meteoroloog verwijst naar een bredere groep weerdeskundigen, van wie een groot deel in het onderzoek werkzaam is.

De werkzaamheden van meteorologen zien er over het algemeen als volgt uit:

• Verrichten van waarnemingen omtrent meteorologische verschijnselen als temperatuur, luchtvochtigheid, windsnelheid, luchtdruk, wolken, neerslag, atmosferische omstandigheden, etc.
• Opstellen, bestuderen en interpreteren van weerkaarten en –rapporten, satellietbeelden, radarbeelden, etc.
• Op basis van waarnemingen en onderzoeken voorspellen van de weersomstandigheden op korte en lange termijn
• Voorbereiden en eventueel presenteren van mededelingen over de weersverwachting en andere meteorologische gegevens ten behoeve van een algemeen publiek (bijvoorbeeld de weervoorspelling op tv) of specifieke doelgroepen (bijvoorbeeld de luchtvaart, landbouw, of scheepvaart)
• Opstellen van rapporten en/of aanbevelingen op het terrein van specifieke klimaat-, weer- of milieuvraagstukken, zoals ontbossing, stijging van de zeespiegel en droogte

Meteorologen werken onder andere bij het KNMI (Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut), het weerbedrijf MeteoGroup (voorheen MeteoConsult) of bij onderzoeksinstituten zoals het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu), TNO (Nederlandse Organisatie voor Toegepaste-Natuurwetenschappelijk Onderzoek) en het SRON (Netherlands Institute for Space Research, voorheen Stichting Ruimte-Onderzoek Nederland). Collega’s met wie meteorologen te maken hebben zijn bijvoorbeeld seismologen, natuurkundig onderzoekers, fysisch geografen, geologen en biologen.

De meest relevante opleiding voor iemand die als meteoroloog aan de slag wil, is de wo-master Meteorology, Physical Oceanography and Climate (MPOC) aan de Universiteit Utrecht, die wordt verzorgd in samenwerking met het Institute for Marine and Atmospheric Research Utrecht (IMAU). Om toegelaten te worden tot deze master heb je een bachelordiploma nodig in de Natuurkunde of de Natuur- en Sterrenkunde. Ook met een andere universitaire bachelor in de bèta-richting is toelating eventueel mogelijk. Tijdens de bacheloropleiding Natuur- en Sterrenkunde kun je al minors (bijvakken) volgen op het gebied van meteorologie en klimaat.

Het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) werd in 1854 opgericht door koning Willem III, op inititief van de Utrechtse hoogleraar Buys Ballot. Aanvankelijk was het instituut gevestigd in de Utrechtse sterrenwacht de Sonnenborgh, maar vanwege ruimtegebrek verhuisde het in 1897 naar De Bilt, waar nog steeds de hoofdvestiging van het KNMI te vinden is. Tegenwoordig worden er door weercomputers voor een tiendaagse verwachting een biljoen berekeningen gemaakt. Actuele gegevens worden binnengehaald middels onder andere satellieten, radars, weerballonnen, boeien op zee en vliegtuigmetingen.