Chief financial officer (CFO)

Een chief financial officer (CFO) is binnen een bedrijf de hoogste verantwoordelijke op het gebied van de financiën, zowel wat betreft de planning, de risicobeheersing als het vastleggen van financiële gegevens.

Zijn rol is vergelijkbaar met die van de financieel directeur, al is de functie van CFO vaak meer op het managen gericht. Binnen grotere (internationale) organistaties spreekt men veelal van CFO’s, terwijl in het midden- en kleinbedrijf de term financieel directeur vaker wordt gehanteerd.

De functie van chief financial officer is behoorlijk complex. In de vakliteratuur worden drie rollen omschreven die een CFO, soms tegelijkertijd, speelt:

• Vertrouwensrol: fiduciary responsibility
  Men draagt verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van zowel de financiële als niet-financiële informatievoorziening aan alle stakeholders. Ook voor een adequaat systeem van beheersing en sturing (AO/IC) ligt de verantwoordelijkheid bij de CFO.

• Scheidsrechtersrol: oversight responsibility
  In deze rol treedt men op als toezichthouder: houden de leden van de organisatie zich aan de geldende wet- en regelgeving en de interne regels (bijvoorbeeld integriteitscodes)?

• Managementondersteunende rol: managementservice
  Men ondersteunt het managementteam bij de te nemen beslissingen en adviseert omtrent strategische keuzes. Deels vindt dit plaats via de reguliere cyclus van ‘planning and control’.

Tot de taken van CFO’s behoren over het algemeen de volgende zaken:

• Managen van de organisatie op financieel gebied (inclusief organisatorische en administratieve onderdelen)
• Beheren van de geldstromen (treasury)
• Verzorgen van besluitvorming op het gebied van investeringen
• Vormgeven van de interne en externe berichtgeving omtrent de financiële situatie van de onderneming
• Mede vormgeven van de strategie van de organisatie
• Fungeren als sparringpartner van de CEO met het oog op verbetering van de bedrijfsvoering
• Opstellen van financiële prognoses
• Signaleren, in kaart brengen en terugdringen van externe risico’s
• Aansturen van de financiële afdeling en/of eventueel andere afdelingen als treasury, accounting en risk management

Vooral grotere, internationaal georiënteerde bedrijven werken met een zogeheten C-staff, waarvan de CFO deel uitmaakt. In de meeste gevallen zitten hierin verder een CEO (chief executive officer), een CIO (chief information officer) en een COO (chief operations officer). Behalve met deze collega-directieleden hebben CFO'’s veel te maken met bijvoorbeeld accountants, business controllers, financial controllers en financial risk managers.

Er is geen gerichte opleiding voor iemand die CFO wil worden: in de praktijk wordt de functie over het algemeen ingevuld door mensen met een opleiding op financieel, bedrijfskundig of juridisch gebied, bijvoorbeeld in accounting, controlling, financial risk management of bedrijfseconomie. Verder is het vaak zo dat iemand binnen een organisatie opklimt tot de rol van CFO, dankzij jarenlange (leidinggevende) ervaring op een financiële en/of strategische post.

Een goede CFO dient naast boekhoudkundige kwaliteiten ook over de nodige managementcapaciteiten te beschikken en dient hij strategisch en communicatief sterk te zijn. De belangrijkste eigenschappen van een goede CFO zijn de volgende:

• Allereerst en vooral een zeer goede finance professional
• Een sterke commerciële gevoeligheid
• Strategisch inzicht en oog voor investeringen
• Vermogen om risico’s met lef en behoedzaamheid te lijf te gaan
• Diepgaande kennis van de business / organisatiestructuur
• Goed met mensen
• Uitstekende communicatieve vaardigheden - het vermogen om complexe vraagstukken te vertalen in een eenvoudige, duidelijke oplossingen
• Vermogen tot samenwerken en onderhandelen
• In staat om conflicten goed te beheren
• Een probleemoplosser, niet schepper
• Internationale ervaring
• Talenkennis
• Leiderschap en overtuigingskracht
• Ervaring van het runnen van grote projecten
• Een business analist
• In staat om stress en complexiteit te beheren onder druk
• Een goede gezondheid
• Operationele ervaring
• Vermogen tot aanpassing aan veranderingen
• Ervaring met tegenslag
• Passie