Werknemers verzuimen steeds meer. En dat is niet zelden vanwege psychische redenen. Een kwart van het verzuim heeft namelijk een psychische oorzaak, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Daarvan is 36% gerelateerd aan werkstress.

En wanneer het verzuim veroorzaakt wordt door psychische klachten, zijn werknemers een stuk langer aanwezig dan bij een griepje, namelijk 57 dagen. Hoe voorkom je dat je zo lang uit de running raakt? En als je te maken hebt met werkstress, wanneer moeten dan de alarmbellen gaan rinkelen?


Een beetje stress of druk hoort erbij. Sterker nog: het is zelfs gezond, want het helpt je om alert te zijn en snel te reageren. Dat is bevorderlijk voor je prestaties op de werkvloer. Maar heb je er langdurig, overmatig en constant last van, dan is stress wel schadelijk. Te veel spanning is slecht voor je gezondheid en kan op termijn fysieke en geestelijke klachten veroorzaken, zoals hart- en vaatziekten en depressies.

Waarschijnlijk herken je stress wel bij jezelf. Hoe het zich uit, verschilt van persoon tot persoon. Veelvoorkomende klachten zijn bijvoorbeeld:

* Een verminderde concentratie
* Neerslachtig en lusteloos zijn
* Angst- of paniekaanvallen
* Sneller boos of geïrriteerd zijn
* Je opgejaagd voelen
* Moe- en slapeloosheid
* Hoofd-, nek- of rugpijn
* Buik- en maagklachten
* Versnelde hartslag
* Veel piekeren
* Minder flexibel zijn
* Vergeetachtig zijn
* Lagere weerstand
* Je machteloos voelen


Wanneer je veel stress ervaart is het goed om te kijken waardoor dat ontstaat. Vaak koppelen we het één op één aan te hoge werkdruk. Drukte, te veel taken moeten doen in te korte tijd of geen capaciteit of collega’s hebben die jou kunnen ontlasten; het zijn zaken die allemaal een rol spelen. Maar vaak heeft (te veel) stress ook te maken met hoeveel ondersteuning je ervaart vanuit je werkgever, je collega’s en je omgeving.

Wanneer dat voor je gevoel te weinig is, kan dat een behoorlijke last op je schouders geven, zeker als je naar jouw idee richting je werkgever je grenzen hebt aangegeven en er niks mee wordt gedaan. Het kan ook zijn dat je juist het gevoel hebt dat je te veel op je hielen wordt gezeten en te weinig autonomie en vrijheid ervaart in het werk dat je doet. Of dat je wordt tegengewerkt door collega’s. Ook dat soort zaken kunnen voor kopzorgen en stress zorgen.


Wat voor jou ook geldt, het is belangrijk om te onderzoeken waar de stress vandaan komt en vooral: om dit vervolgens bespreekbaar te maken. Ook al voelt het misschien alsof je dan tekortschiet in je werk of dat je faalt of ben je bang dat je leidinggevende denkt dat je baan te zwaar of te hoog gegrepen voor je is; door jouw klachten voor jezelf te houden, wordt de situatie er meestal niet beter op. Bovendien is de kans groot dat je leidinggevende je openheid kan waarderen.

Als je heel erg tegen zo’n gesprek op ziet, kun je de vertrouwenspersoon (of een hr-medewerker) van de organisatie waar je werkt vragen mee te komen naar het gesprek. Het is handig om van tevoren alvast te bedenken wat je precies wilt gaan zeggen. Zet bijvoorbeeld voor jezelf op een rij:

* welke klachten je wilt benoemen;
* wanneer de klachten zijn begonnen;
* wat naar jouw idee de stress veroorzaakt;
* wat de gevolgen zijn van jouw klachten op het werk dat je doet; hoe belemmeren ze jou?
* wat jou kan helpen om de werkstress te verminderen (bijvoorbeeld in de organisatie van je werk of veranderingen in je takenpakket).

Bepaalde personen de schuld geven van hoe je je voelt, zal je niet verder helpen. Richt je daarom tijdens het gesprek vooral op oplossingen.


Aangeven dat je last hebt van stress, is misschien wel de belangrijkste tip bij het omgaan met (werk)stress. Maar je kunt nog meer ondernemen om jezelf en om erger te voorkomen. Want door werkstress afglijden in een burn-out, wil natuurlijk niemand. Gemiddeld zijn werknemers die een burn-out krijgen ruim een halfjaar uit de running. De volgende tips kunnen je helpen om te gaan met werkstress.


Hardlopen, voetballen, tennissen of ‘gewoon’ wandelen... Als je druk bent in je hoofd, is genoeg beweging onmisbaar. Je hoeft echt niet meteen keihard te gaan sporten, maar probeer in ieder geval niet de hele tijd stil te blijven zitten, ook niet als je aan het werk bent. In beweging komen is namelijk een van de beste remedies tegen stress, zo hebben diverse wetenschappelijke onderzoeken aangetoond.


Ook van mindfulness is bewezen dat het een positieve invloed heeft op je mentale gesteldheid. En dat hoeft echt niet per se zweverig te zijn. Je gedachten even richten op het hier en nu en je focussen op gerichte taken, helpt om stress tegen te gaan. Er zijn diverse gratis mindfulnessapps beschikbaar, zodat je altijd kunt testen of het iets voor je is en of dat het jou kan helpen om rustiger te worden in je hoofd.


Als je de neiging hebt te veel hooi op je vork te nemen en het moeilijk vindt om dingen uit handen te geven, is het zeker de moeite waard om eens te kijken of collega’s je uit de brand kunnen helpen. Misschien zijn er wel collega’s die wat ruimer in hun tijd zitten en die dingen van je over kunnen nemen. Al lijken het misschien voor jou kleine of simpele klusjes die je er makkelijk zelf bij kunt doen, ze uit handen geven kan je toch lucht geven.


Appjes, mailtjes, likes… Je zou eens moeten tellen hoeveel meldingen je op een dag binnenkrijgt. Hoe dan ook: ze leiden je af en zorgen ervoor dat er nog meer prikkels in jouw hoofd terecht komen. Zet meldingen zoveel mogelijk uit, zowel op je telefoon als op de computer waarop je werkt. Je zult zien dat je je beter kunt focussen en dat je je daardoor ook beter voelt.


Je bent misschien geneigd om alleen maar door te werken als je het druk hebt. Snel lunchen achter de computer, misschien even koffie halen, maar verder gewoon doorknallen. “Want dan krijg je je werk tenminste af.” Toch is dit niet verstandig. Als je af en toe even je werk onderbreekt, maakt je dit juist frisser en geef je je lijf en hoofd tijd om een beetje te ontstressen. Nemen dus die pauze.


Misschien voor de hand liggend, maar toch: voldoende slaap , gezond eten en het vermijden van alcohol helpen - net als voldoende beweging - ook om je hoofd frisser te houden. Je voelt je daardoor fysiek en mentaal beter. Denk daarom na over wat je kan aanpassen in je leefstijl.