Je eerste werkdag is altijd een beetje onwennig. Een nieuwe omgeving, andere mensen om je heen en een bedrijfscultuur die je misschien helemaal vreemd is. Het werk gaat nog niet meteen op de automatische piloot en je hebt nog veel vragen. Hoe zorg je dat je met een voldaan gevoel weer naar huis gaat na je eerste werkdag (en werkweek)?

Het verschilt natuurlijk wel een beetje van bedrijf tot bedrijf hoe je het het beste aanpakt. Werk je op een kantoor dan is het een iets ander verhaal dan wanneer je op de bouwplaats of als vrachtwagenchauffeur werkt. En het maakt ook nogal een verschil of je in een organisatie met 15 man werkt of met 1.500 man. Hoe groter de organisatie, hoe complexer doorgaans de verhoudingen en hoe meer verschil er kan zitten tussen diverse afdelingen.

Toch zijn er altijd een aantal algemene tips die we je kunnen geven. Zodat je een vliegende start kunt maken bij je nieuwe werkgever.


Tijdens het sollicitatieproces heb je al een beeld kunnen krijgen van hoe de organisatie ongeveer in elkaar zit. Maar de precieze verhoudingen worden natuurlijk pas echt goed duidelijk in de praktijk. Probeer tijdens je eerste dag/week een duidelijk beeld te krijgen van de organisatie. Vind voor jezelf de vragen op onderstaande vragen uit:

* Wie neemt de beslissingen en wie zijn daarbij betrokken?
* Op wat voor momenten ontstaan die beslissingen?
* Wie zijn er direct bij jouw werk betrokken, met wie werk je direct samen?
* Met welke andere collega’s heb je tijdens je werk te maken of van wie ben je afhankelijk?
* Wat zijn belangrijke spelers binnen de organisatie en met wie is het handig een goede relatie op te bouwen?
* Wie is vriendjes met wie? En welke belangen spelen hier?
* Hoe gaat het financieel met de organisatie/het bedrijf, welke strategie/visie heeft het? En hoe opereert het ten opzichte van de concurrentie?
* Welke sfeer heerst er op de afdeling en hoe pas je je daaraan aan?
* Tegen wie kun je wat wel en wat niet zeggen binnen de organisatie?
* Wat zijn de namen van je collega’s en welke functie hebben ze?

Door met verschillende mensen binnen de organisatie te praten, krijg je een steeds beter beeld van de organisatiecultuur en -structuur. Vraag ook of er een smoelenboek is, zodat je zo snel mogelijk in de greep hebt wie wie is en welke functie bij die persoon hoort.


Dat in beeld krijgen van de organisatie lukt natuurlijk niet in één dag. Vraag daarom niet meteen teveel van jezelf. Het kost nu eenmaal meestal wat tijd om te wennen, de organisatie te leren kennen en je ergens helemaal op je plek te voelen. Je kan niet binnen één dag alles onder de knie hebben en precies weten hoe de vork in de steel zit. Stel dus niet te hoge eisen aan jezelf en gun jezelf de tijd om kennis te maken met het bedrijf en de mensen.

Op jezelf reflecteren is goed, maar jezelf bekritiseren kost je alleen maar energie. En die eerste dagen vragen sowieso al genoeg van je. Dus probeer niet te krampachtig alles op een bepaalde manier te laten verlopen, maar laat het vooral ook allemaal een beetje over je heen komen.


Leg contact met verschillende afdelingen en mensen binnen de organisatie. Vraag je leidinggevende of je directe collega’s welke personen handig zijn om jezelf aan voor te stellen. Benader die personen en vraag of ze tijd hebben voor een bakje koffie of maak een rondje en stel jezelf voor. Maar focus je ook weer niet alleen maar op deze personen, en sta uiteraard open voor spontane gesprekken bij de koffieautomaat.

Let bij het contact maken met je nieuwe collega’s ook op je houding en je lichaamstaal; die zijn voor een belangrijk deel bepalend voor de indruk die je maakt. Kijk mensen in de ogen aan en geef ze een ferme handdruk.


Hoewel je vooral veel zult luisteren tijdens je eerste dagen en uitleg zult krijgen over je werk, de procedures en gewoontes binnen het bedrijf, is het ook slim om zelf vragen te stellen. Je kunt van tevoren al een aantal vragen voor jezelf bedenken, maar beter is het om het van het gesprek te laten afhangen. Je loopt namelijk ook het risico met een overkill aan vragen te komen. Ook hiervoor geldt weer: niet alles hoeft in de eerste dag of de eerste week.

Je vragen hoeven overigens ook niet per se betrekking te hebben op de organisatie of je eigen functie en takenpakket. Vragen stellen is de manier om interesse te tonen in je nieuwe collega’s en te vragen naar hun rol binnen de organisatie. Dit werkt vaak beter dan wanneer je vooral over jezelf vertelt.


Wat trek je nu aan op zo’n eerste werkdag? Tijdens je sollicitatiegesprekken heb je je een beeld kunnen vormen van wat voor kleding passend is bij de organisatie. Stem je outfit hierop af en kies vooral iets waarin je je lekker en zelfverzekerd voelt, want dit straal je dan ook (eerder) uit.

Heb je toch twijfels over je kledingkeuze, speel het dan safe en kies voor iets dat een tikkeltje netter is. Kun je even aftasten of die sneakers en spijkerbroek met scheur echt wel door de beugel kunnen en die voor later bewaren.


Heb je een vaste werkplek, probeer die plek dan zo comfortabel mogelijk voor jezelf te maken. Stel je bureaustoel in, zet je bureau op de goede hoogte en kijk of je alles wat je nodig hebt of fijn vindt tot je beschikking hebt. Zorg dat je een notitieblok en pen bij de hand hebt om belangrijke zaken op te schrijven, zodat je die makkelijk op een later moment weer kunt terugzoeken.


Het is heel normaal als je even de kat uit de boom kijkt op een nieuwe plek. Maar probeer je niet te voorzichtig of afwachtend op te stellen. Je bent niet voor niets aangenomen en het bedrijf ziet jou zitten. Je te bescheiden voordoen is echt niet nodig. Jezelf overschreeuwen overigens ook niet. Laten zien dat je er en bent wie je bent, hoeft niet met veel bombarie of door popiejopiegedrag, maar kan ook subtiel door gesprekken aan te gaan en oprechte interesse te tonen in je collega’s.


Jouw nieuwe collega’s hebben niet alleen een eerste indruk van jou, maar ook andersom. Ongetwijfeld zitten daar mensen tussen van wie je niet meteen een hoge pet op hebt. Probeer niet meteen te oordelen, maar ga er open in. Iemand die jou niet meteen gedag zegt, hoeft niet per se een hork te zijn.

En waarschijnlijk kijk jij als nieuweling met een compleet andere bril naar de procedures en werkprocessen binnen de organisatie. En daar vind je vast wat van. Dat is goed en je mag er kritisch op zijn, maar wees niet te snel met je commentaar. Ook hier is tijd weer key. Aanschouw het, laat het bezinken en geef er op een later moment je opbouwende mening over.

Luisteren, observeren en vragen stellen uit oprechte interesse zijn drie van de beste dingen die je kunt doen tijdens een eerste dag.


Elk bedrijf en elke organisatie heeft zijn eigen ongeschreven regels. Dat zijn zaken die nergens op papier staan, maar die je een beetje moet ervaren en aanvoelen. Ook hiervoor geldt dus: observeer, luister en vraag.

Om wat voor ongeschreven regels hebben we het dan bijvoorbeeld? Denk aan onderstaande voorbeelden:

* Waar mag je wel en niet komen?
* Hoe gaat het bedrijf om met te laat komen / verslapen?
* Hoe gaan ziekmeldingen in hun werk?
* Hoe staat de organisatie tegenover thuiswerken?
* Hoe ver van tevoren moet je vrij vragen voor je vakantie? Kan je ‘zomaar’ een vrije dag opnemen?
* Hoe wordt de lunch georganiseerd?
* Hoe zit het met het opruimen van de gemeenschappelijke keuken?
* Wordt er muziek geluisterd onder werktijd?
* Zijn er (andere) zaken die ‘not done’ zijn binnen de organisatie / afdeling?


Grijp momenten aan om contact te leggen met mensen. Zonder je bijvoorbeeld niet af met de lunch, maar sluit aan bij collega’s. Je hoeft niet meteen met iedereen vrienden te worden, je kunt bijvoorbeeld ook eerst aansluiting zoeken bij één bepaalde collega bij wie je je op je gemak voelt. Dan komt de rest later wel.

Momenten buiten het werk om zijn misschien nog wel geschikter om kennis te maken met collega’s, de organisatie en de verhoudingen daarbinnen. Dus pak die kansen. Is er bijvoorbeeld een vrijdagmiddagborrel, gaan collega’s met elkaar sporten of wordt er iets anders leuks georganiseerd? Sluit hier dan bij aan. Een leuke gelegenheid om mensen - ook buiten de muren van het kantoor - beter te leren kennen.