Ben je in loondienst, dan zul je bij de meeste bedrijven of organisaties elk jaar met je leidinggevende om de tafel gaan zitten voor een beoordelingsgesprek. Dat kan een spannend moment zijn, want soms worden er belangrijke dingen besproken tijdens dit gesprek, zoals een salarisverhoging of contractverlenging. Daarom is het handig je goed voor te bereiden.


Een beoordelingsgesprek is een gesprek waarin je leidinggevende een oordeel geeft over jouw functioneren. Dit heeft soms gevolgen voor je salaris of je aanstelling. Misschien ligt er wel een loonsverhoging of promotie in het verschiet. En als je een tijdelijk contract hebt, krijgt te horen of je wel of niet kan blijven. Een beoordelingsgesprek voer je doorgaans één keer per jaar en/of wanneer je contract afloopt.

Het beoordelingsgesprek is iets anders dan het functioneringsgesprek , ook al worden de twee vaak door elkaar gebruikt. In tegenstelling tot het functioneringsgesprek - waarin jij jouw visie geeft op het functioneren van de organisatie en je eigen rol - is een beoordelingsgesprek wat meer eenrichtingsverkeer. Hierin kijkt jouw leidinggevende bovendien terug op de afgelopen periode, terwijl een functioneringsgesprek meer op de toekomst is gericht. Een functioneringsgesprek heb je dan ook meestal halverwege het jaar en een beoordelingsgesprek aan het eind.

Heeft de branche waarin jij werkt een cao? Dan kan het zijn dat er hierin regels staan over waar een beoordelingsgesprek aan moet voldoen. Ook als er een personeelsreglement of -handdoek is, kunnen hierin afspraken zijn vastgelegd. Je kunt dit navragen bij de HR-afdeling van je bedrijf of organisatie of bij je directe leidinggevende.


Hoe zorg je ervoor dat je beoordelingsgesprek goed verloopt en je met een tevreden gevoel de deur uit stapt? Een goede voorbereiding helpt daarbij. Dit doe je het best niet alleen vlak voordat je het gesprek hebt, maar eigenlijk gedurende het hele jaar.

Maak zichtbaar wat je doet en hoe je dat doet en deel de resultaten van je werk met je leidinggevende en andere collega’s. Vraag tussentijds om terugkoppeling op je werk. Maak daarnaast heldere afspraken met je direct leidinggevende over wat je wilt bereiken (bijvoorbeeld salarisverhoging of promotie), welke resultaten je daarvoor moet behalen en hoe jij en je werkgever hieraan gaan bijdragen. Stem deze afspraken periodiek af en stel ze bij waar nodig. Tijdens het beoordelingsgesprek weet je dan precies wat je kan verwachten en hoe je wordt beloond.

Als niet duidelijk (genoeg) is waarop je precies beoordeeld wordt (bijvoorbeeld omdat er geen individuele afspraken zijn gemaakt of er geen afspraken zijn vastgelegd in personeelshandboeken of cao’s), dan kun je altijd vragen op welke punten je feedback gaat krijgen en welke criteria er worden gehanteerd om jouw functioneren te beoordelen.


Als de dag van het beoordelingsgesprek nadert, bereid jezelf dan van tevoren goed voor. Bijvoorbeeld door voor jezelf een aantal vragen te beantwoorden en stil te staan bij je eigen functioneren. Zo kun je beter omgaan met de feedback die je tijdens het gesprek krijgt en daar beter op inhaken. Denk bijvoorbeeld aan de volgende vragen:

* Wat vond je dat er goed ging en waar blijkt dat uit? Bedenk voorbeelden die aantonen hoe goed je je werk doet.
* Hoe wil jij jezelf nog verder ontwikkelen?
* Wat ging of gaat nog minder lekker en waar lag/ligt dat aan?
* Wat kun je doen om jezelf op deze punten te verbeteren?

Als je al wat langer bij dezelfde werkgever zit, kun je ook de verslagen van eerdere functionerings- en beoordelingsgesprekken erbij pakken. Hoe heb je je ontwikkeld ten opzichte van toen? Wat is er veranderd en hoe heb je gewerkt aan eventuele verbeterpunten? En als er niks veranderd is, waarom is dat zo?

Onderhandelen over je salaris
Een beoordelingsgesprek is een van de momenten om het te hebben over je salaris en te kijken of er een verhoging in zit. Komt je leidinggevende hier niet mee, kaart het dan zelf aan. Ook dat is iets waar je je niet ongemakkelijk over hoeft te voelen; het hoort erbij, al is het misschien niet hetgeen wat je het liefst doet. Als je je goed hebt voorbereid op je beoordelingsgesprek en voorbeelden hebt bedacht waaruit blijkt dat je je werk goed doet, wordt het ook makkelijker om om een verhoging te vragen.


Normaal gesproken hoor je tijdens je beoordelingsgesprek ook punten van kritiek. Wat kun je nog verbeteren? Dat hoort erbij en is niets om je heel druk over te maken. Probeer dan ook niet meteen in de verdediging te schieten en luister goed naar wat je leidinggevende te zeggen heeft. Vraag om voorbeelden en onderbouwing. Waarschijnlijk komen de kritiekpunten ook niet als een verrassing voor je en zul je jezelf er ook wel in herkennen. Tenminste, als je gedurende het jaar terugkoppeling hebt gehad op je functioneren en van tevoren het een en ander voor jezelf op een rijtje hebt gezet.

Stel dat er voor jou toch een negatieve beoordeling uit het gesprek rolt, wat gebeurt er dan? Een werkgever kan je in elk geval nooit zomaar ontslaan en zal daar eerst een flink dossier voor moeten opbouwen. Je moet altijd de kans hebben gekregen om negatieve feedback aan te pakken. Komt de negatieve kritiek volledig uit de lucht vallen, zeg dit dan tegen je leidinggevende; je staat dan sowieso sterker.


Als het goed, wordt er een schriftelijk verslag gemaakt van jouw beoordelingsgesprek. Dit gaat in je personeelsdossier. Lees dit verslag zorgvuldig door en kijk of alles klopt wat erin staat. Missen er nog dingen? Of zie je dingen die volgens jou niet helemaal juist zijn? Vraag dan of het verslag kan worden aangevuld of genuanceerd, zodat alles goed zwart op wit komt te staan.